چهارشنبه سوری که معمولا آئینی از چند رسم متفاوت می باشد، یکی از آیین های نوروزی ما ایرانیان است.
معمولا سنت آتش افروزی به بهانه جشنهای مختلف از زمانهای بسیار دور در بین مردم ایران رسم بوده، اما چرا در آخرین چهارشنبه سال این آتش برپا می شود و همگان با گفتن جمله «زردی من از تو … سرخی تو از من» از روی آتش می پرند؟ و با این کار بیماریها، ناراحتی ها و مشکلات سال گذشته را به آتش می سپارند و گرمی و نشاط آتش را در سال جدید سمبل موفقیت و گرمی زندگی خود می کنند؟در زمانهای گذشته مردم در این روز نیـت می کردنـد و بعد فال گوش می ایستادند و از مضمون صحبتهای مردم برای نیتی که کرده بودند تفالی می زدند.
عده ای بر این عقیده بودند که باید خانه تکانی خود را تا قبل از رسیدن چهارشنبه سوری تمام کنند و در آن شب کوزه و یا ظرف سفالی کهنه ای را که در آن آب و سکه وجود دارد از پشت بام خود به پایین بیاندازند.
قاشق زنی نیز از دیگر مراسم این جشن است. معمولا مردم در این شب روی خود را می پوشاندند و با قاشق یا وسیلـه ای فلزی به در خانه هـا می زدند تا صاحب آن خانه شیرینی ـ میوه و یا تخم مرغی به آنها بدهد.
در زنجان، چهارشنبه ها در ماه اسفند هر کدام نام و نقش معینی دارند. آنهـا نخستین چهارشنبه سال را موله می گویند و به خانه تکانی و نظافت می پردازند. دومین چهارشنبه را سوله می نامند و آن روز را به خرید وسایل مورد نیاز عید مشغول
می شوند. سومین چهارشنبه برای زنجانی ها، گوله است و در آن معمولا گندم یا عدس های خود را خیس می کنند و برای سبزه هفت سین آن را آماده می کنند. چهارمین و آخریـن چهارشنبـه سـال را کوله می گویند که به معنی کهنه و فرسوده است که مراسم چهارشنبه سوری را برگزاری می کنند.
یکی از نظرات درباره جشن چهارشنبه سوری اینست که چون در آن زمانها در باورهای عامیانه روز چهارشنبه روز نحس شناخته می شد، ایرانیان آیین آتش افروزی پایان سال خود را به شب آخرین سال می انداختند تا در سال نو از آسیب و پیش آمدهای شوم در امان باشند.
یکی از جشن های ایرانی بوده، که در آخرین شب چهارشنبه سال، یعنی از غروب سهشنبه برگزار می گردد و اولین جشن از مجموعه جشن های ویژه نوروز می باشد. “چهارشنبهسوری” از ۲ واژه چهارشنبه و سور به معنی جشن و شادی تشکیل شده، که مردم با روشن کردن آتش روشن و پریدن از روی آن می گویند: “زردی من از تو، سرخی تو از من”.
این مراسم در چهارشنبه آخر سال قبل از فرا رسیدن عید نوروز در کشور کانادا، همانند ایران برگزار می گردد. با توجه به جمعیت زیاد ایرانیان در شهرهای مختلف کانادا، آن ها مراسمات و جشن های خود در ایران را به کانادا برده اند، تا سنت و فرهنگ خود را همچنان حفظ نموده باشند. ایرانیان ساکن در شهرهای مختلف کانادا با جشن های مهم مثل چهارشنبه سوری و عید نوروز در این روزها به شادی می پردازند.
چهارشنبه سوری در استان های مختلف کانادا
قبل از فرارسیدن سال نو ایران، ایرانیان مقیم کانادا با برگزاری جشن چهارشنبه سوری به استقبال نوروز می روند. مناطقی از شهرهای بزرگ کانادا مثل تورنتو، ونکوور و مونترال که بیشترین تعداد جمعیت ایرانیان را در خود دارند، چند روز قبل از فرارسیدن نوروز و در آخرین چهارشنبه سال چهارشنبه سوری را به صورت گروهی جشن می گیرند.
در دهه های اخیر جشن بزرگ چهارشنبه سوری با حضور صدها ایرانی و با آتش بازی، غذاهای ایرانی و اجرای موسیقی های زنده در یکی از میدان های معروف شمال شهر تورنتو برگزار می شد. البته از سال گذشته با همه گیری ویروس کووید ۱۹، مردم با تشکیل دادن کمپین هایی خواستار لغو اجتماعات گروهی شدند و بدین ترتیب در سال گذشته در کانادا اجتماعات گروهی به نوعی ممنوع اعلام شد.
با این وجود که شهرهای تورنتو، ونکوور و مونترال بیشترین جمعیت ایرانیان مقیم کانادا را در خود قرار داده اند، ولی جشن های عید نوروز و چهارشنبه سوری در دیگر شهرهای کانادا هم برگزار می گردد. کشور کانادا بعد از ایالات متحده آمریکا بزرگترین جمعیت ایرانیان مهاجر خارج از کشور را در خود دارد.
مراسم چهارشنبه سرخ در تورنتو
هر ساله جامعه ایرانی کانادایی در شهر تورنتو با برگزاری مراسم و جشن های متنوع در پیوند با نوروز مثل برگزاری جشنواره های نوروزی، بازارهای نوروزی و به خصوص مراسم چهارشنبه سوری به استقبال بهار می روند. در این بین مراسم چهارشنبه سوری از اهمیت بسیار ویژه ای نزد ایرانیان برخوردار می باشد. در این پیوند ایرانیان تورنتو همانند سایر ایرانیان در سرتاسر جهان مراسم چهارشنبه سوری را در قالب گردهمایی های بزرگ و کوچک در گوشه و کنار شهر بزرگ تورنتو برگزار می نمایند. از مراسم چهارشنبه سوری می توان، “انجمن ایرانی کانادایی جشن های نوروزی” در ریچموندهیل را نام برد.
“انجمن ایرانی کانادایی جشن های نوروزی” با هدف احیا و حفظ آداب و رسوم سنت باستانی برای ایرانیان دور از سرزمین مادری و همچنین معرفی این سنت به هموطنان کانادایی، برای پر بار نمودن فرهنگ جامعه ایرانی در کشور زیبای چند ملیتی کانادا تشکیل گردید.